Тұрақты даму

2017 жылы Қоғам 160-тан астам елдің 12 мыңға жуық компаниясын біріктіретін әлеуметтік жауапкершілік саласындағы ең ауқымды халықаралық бастама – БҰҰ Жаһандық шартына (UN Global Compact) қосылды.  Жаһандық шарт адам құқықтары, еңбек қатынастары, қоршаған ортаны қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес саласында ұстанатын қағидатты декларациялайды.

Жаһандық шарт қатысушыларды қазіргі және болашақ ұрпақтың әл-ауқатын жақсартуға бағытталған БҰҰ-ның тұрақты даму саласындағы мақсаттарын қолдауға шақырады.

Қоғамның негізгі құндылықтарының бірі - бизнесті жауапкершілікпен жүргізу. Қоғам адам құқықтары, еңбек қатынастары, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес, қоршаған ортаны қорғау саласындағы халықаралық декларациялар қағидаттарын, оның ішінде ЭЫДҰ-ның көпұлтты кәсіпорындар үшін басқарушы қағидаттарын ұстанады және қолдайды.

Осы халықаралық құжаттардың қағидаттары Қоғамның ішкі нормативтік құжаттарында бекітіледі және Қоғамның бизнес-процестеріне ықпалдастырылады.

Кез келген компания жетістігі оның қызметкерлерімен тікелей байланысты. Компанияның беделі, табысты және тұрақты дамуы үшін әрқайсымыз жауаптымыз. Қоғам жұмысқа қолайлы психологиялық ахуалды қамтамасыз етуге және әрбір қызметкердің әлеуетін арттыруға көп көңіл бөледі. Қоғамда ең үздік халықаралық тәжірибелерге сәйкес әзірленген Іскерлік этика кодексі (бұдан әрі – Кодекс) қолданылады.

Кодекс – корпоративтік мәдениеттің маңызды құралдарының бірі. Кодексте бекітілген корпоративтік құндылықтар мен бағдарлар әрбір қызметкерден саналы белсенділік пен бастаманы талап етеді. Қызметкерлердің тәртіптің бірыңғай қағидаттары мен стандарттарын ұстануы жалпы мақсаттармен, мінез-құлық мәдениеті мен дәстүрлерімен біріктірілген сенімді және жоғары кәсіби команданың қалыптасуына ықпал етеді, сонымен қатар компанияның өзінде де, серіктестермен де, клиенттермен де өзара түсіністікті тиісті деңгейде сақтауға көмектеседі.

Қоғамдағы жұмыс мемлекеттің, нарық пен қоғамның талаптарына сәйкес келетін және «комплаенс» терминінің негізін құрайтын заңнамалық, этикалық және кәсіптік нормалар мен стандарттарды мүлтіксіз сақтауын көздейді. Қоғам операциялық және өзге де қызмет түрлерін жүзеге асыру кезінде кез келген нысанда және көріністерде сыбайлас жемқорлықты жою қағидатын ұстанады.

Мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жасау – бизнес-процестерді ұйымдастыру жүйесіндегі құрамдас бөліктердің бірі. Қоғам мүдделі тараптармен, акционерлермен, қызметкерлермен, өндірушілермен және клиенттермен, сондай-ақ билік органдарымен ұзақмерзімді және өзара тиімді қатынастарды қалыптастыруға ұмтылады.

Қоғам мүдделі тұлғалармен өзара қарым-қатынасын бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі қағидаты негізінде құрады. Қоғам қолдайтын жобалар отандық кәсіпорындардың дамуына жаңа серпін береді, отандық тауарлардың, жұмыстар мен қызметтердің экспортын ұлғайтуға ықпал етеді.

Мүдделі тараптармен сенімді қарым-қатынас орнату ашық есепті ұсыну арқылы жүзеге асырылады. Қоғам ұзақмерзімді өзара тиімді ынтымақтастыққа ұмтылады және барлық мүдделі тараптардың  талабын ескеруге тырысады.

Біздің мүдделі тараптарымыздың жан-жақтылығын ескере отырып, Қоғамда барлық мүдделі тараптармен, мейлі ол жеке тұлға болсын, ірі ұйым болсын, өзара іс-қимыл жасаудың әртүрлі тетіктері бар.

Қоғам барлық мүдделі тарап алдындағы жауапкершілікті сезіне отырып, әлеуметтік алдында жауапты компания екенін түсінеді. Қоғам қоршаған ортаны қорғау, еңбек және жұмыспен қамту мәселелерін реттеу саласында әлеуметтік саясат жүргізеді.

Қоғам қазақстандық заңнамамен қатаң сәйкестікте әрекет етеді.

Адам құқықтары саласындағы негізгі халықаралық құжаттардың қағидаттары «KazakhExport» ЭСК» АҚ Іскерлік этика кодексінде, қоғамның ішкі нормативтік құжаттарында бекітілген, корпоративтік бизнес-процестерге біріктірілген.

Қоғам өзінің барлық серіктестерінен, жеткізушілерінен және клиенттерінен адамның іргелі құқықтары мен бостандықтарын тануды және өз қызметінде адам құқықтары саласындағы негізгі қағидаттарды ұстануды күтеді.

Қоғамда қажетті рәсімдер қолданылады, олардың мақсаты адам құқықтарын сақтау саласындағы шағымдар мен арыздарға жедел әрекет ету болып табылады.

Қоғамның басты активі - бұл тиімді жұмыс істеуге ынталандырылған жоғары кәсіби қызметкерлер.

Қоғамның әрбір қызметкерінің кәсіби қызметіндегі және командалық жұмысындағы табысы олардың  білімдері мен дағдыларының көлеміне байланысты болады. Қоғам өз қызметкерлерінің қабілеттері мен дағдыларын үнемі жетілдіруге мүмкіндік береді. Персоналды оқыту және дамыту саласындағы саясаттың негізгі аспектісі ішкі өсу және кәсіби даму стратегиясы болып табылады.

Карантин кезеңінде қашықтан оқыту жүйесі белсенді қолданылуда, онда қызметкерлердің білімге тез және ыңғайлы қолжетімділігін қамтамасыз ететін көптеген корпоративтік курстар мен мультимедиялық құралдар бар.

Корпоративтік мәдениет Қоғам қызметіндегі маңызды буын, Қоғамның табысты даму стратегиясының ажырамас құрамдас бөлігі болып табылады, ол персоналмен, серіктестермен және клиенттермен өзара іс-қимыл жасау кезінде Қоғам ұстанатын басты бағдарлар мен құндылықтарға негізделеді.

Қоғамның корпоративтік мәдениеті саласындағы негізгі бастамалардың ішінде келесі бағыттарды атап өтуге болады:

• Іскерлік этика
• Ішкі коммуникациялар және қызметкерлердің қатысуын талдау
• Корпоративтік іс-шаралар

Ішкі коммуникациялар немесе қызметкерлерді тарту – Қоғамның корпоративтік мәдениетінің ажырамас бөлігі және қызмет тиімділігін арттырудың басты факторларының бірі. Бүгінгі таңда Қоғамда персоналды Қоғамда болып жатқан негізгі өзгерістер, жобалар мен оқиғалар туралы уақтылы ақпараттандыру, бөлімшелер арасындағы ынтымақтастық пен білім алмасуды қолдау міндеттері бірінші орында.

Корпоративтік мәдениетті және ішкі коммуникация жүйесін одан әрі дамыту бағыттарын дұрыс анықтау үшін қоғамда тұрақты негізде әлеуметтік зерттеулер жүргізіледі. Зерттеулер қызметкерлердің кадрлық және әлеуметтік бағдарламалармен хабардар болу және қанағаттану деңгейін бағалауға, ықтимал және бар тәуекелдер аймақтарын анықтауға, сондай-ақ қоғамның кадрлық және әлеуметтік саясатын дамыту бойынша ұсыныстар беруге мүмкіндік береді.

Қоғам қызметінің бағыты экологияға теріс әсер ететін санатқа жатпайды. Қоғам табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануға тырысады, осылайша барлық мүдделі тараптарға үлгі болады.

Презентация

Климаттық күн тәртібінің дәрежесі жыл сайын өсуде, осыған байланысты парниктік газдар шығарындыларын реттеу және оларды есепке алу жүйесін реформалау бойынша ұсыныстар саны артып келеді.

Парниктік газдарды (ПГ) есепке алу немесе компаниялар мен басқа субъектілердің шығарындыларын өлшеу 1990 жылдардың аяғында пайда болды, бірақ соңғы бірнеше жылда ерікті және соңғы уақытта климат туралы ақпаратты ашу бойынша міндетті корпоративтік бастамалардың таралуына байланысты оған қызығушылық күрт өсті.

Парниктік газдар шығарындылары туралы ақпаратты ашу климаттың өзгеруі мен есеп берудің салдарын жеңілдетудің маңызды құралы, сондай-ақ шығарындыларды азайту бойынша зор мақсаттарға жету жолындағы негізгі қадам болып табылады. Климаттың өзгеруінің ең төменгі салдарына жол бермеу үшін, парниктік газдардың жаһандық шығарындылары 2030 жылға қарай екі есе азайып, нәтижесінде таза нөлге жетуі керек. Парниктік газдар шығарындыларын азайтуға қол жеткізу процесі парниктік газдарды есепке алудан басталады

Парниктік газдарды есепке алу (ПГ), сонымен қатар көміртекті есепке алу деп аталатын келісілген хаттамаларға сәйкес стандартталған әдістерді және олар бойынша есептілікті пайдалана отырып, ПГ шығарындыларын өлшеуге және мониторингтеуге жатады. Бұл стандартталған әдістер компанияларға, үкіметтерге және жеке тұлғаларға ПГ шығарындыларының мөлшерін олардың операциялары арқылы да, жанама түрде жеткізілім тізбегі мен тұтынушылар арқылы кейінгі кезеңдерде өлшеуге мүмкіндік береді.

Парниктік газдардың корпоративтік есебі әсіресе маңызды, өйткені бизнес парниктік газдар шығарындыларының негізгі факторы болып табылады.

Компаниялардың көміртегі есептілігі олардың инвестициялық тартымдылығын анықтайтын Есептіліктің ең маңызды түрлерінің біріне айналады.

Анықтама: GHG Protocol (Greenhouse Gas Protocol) «парниктік газдар хаттамасы» (GHG). Бұл парниктік газдар шығарындыларын есепке алуға арналған салалық нұсқаулықтар мен басқа құралдардың жиынтығы, сондай-ақ парниктік газдар шығарындыларын түсінуге, сандық бағалауға және басқаруға мүмкіндік беретін кеңінен қолданылатын халықаралық есеп құралы.

Хаттамаға сәйкес, компанияның парниктік газдар шығарындылары тікелей және жанама болып бөлінеді және Scope 1, Scope 2 және Scope 3. үш санаты бойынша жіктеледі.

Әдетте, санаттар бойынша есептеуді қызметі әлемдік нарықтарға өнімдерді немесе қызметтерді жеткізумен байланысты ірі компаниялар жүргізеді.

Компания шығарындыларының қандай түрлерін өлшеуі және ашуы керек? Компаниялар климатқа әсерін жан-жақты бағалай алуы үшін олар өз қызметінен туындаған шығарындыларды ғана емес, сонымен қатар олар сатып алатын шикізат пен сататын тауарларды пайдалануды да өлшеуі керек.

Компанияның шығарындыларға әсер ету жиынтығын есептеу үш бағытты бағалауды қажет етеді:

1-аймақ (Scope 1) компания иелік ететін немесе басқаратын көздерден парниктік газдардың тікелей шығарындыларын білдіреді. Бұл шығарындылар әдетте жергілікті жерде, мысалы жүк көлігін қозғалту үшін қолданылатын дизельді отынын жағу кезінде, немесе электр энергиясын өндіру үшін көмірді жағу кезінде болады.

2-аймақ (Scope 2) сатып алынатын электр энергиясының, будың, жылудың және салқындатудың жанама шығарындыларына жатады. Мысалы, электр энергиясын тұтынушының 2 аймағының шығарындылары электр энергиясын өндіруші компанияның 1 аймағының шығарындылары болады.

3-аймақ (Scope 3) бастапқы және соңғы кезеңдегі компания қызметінің жанама шығарындыларына жатады. Олар компанияның бақылауынан тыс жүреді және оның құнын құру тізбегімен байланысты Мысалы, ұялы телефон пайдаланушысы телефонын зарядтаған кезде пайда болатын жанама шығарындылар, 3 аймақтың бастапқы кезеңінде ұялы телефон өндіруші компанияның шығарындылары болады. Сол сияқты, телефонды жасау үшін қажет материалдардың шығарындылары 3-аймақтың бастапқы кезеңінде ұялы телефон өндірушісінің шығарындылары болады.

Неліктен парниктік газдар шығарындыларын есепке алу және корпоративтік климат туралы ақпаратты ашу маңызды?

Стандартталған өлшеу және шығарындылар бойынша есеп беру әдісін қолданумен компаниялар көміртегі ізін азайтуға және шығарындыларды азайтуға бағытталған жаһандық күш-жігерге үлес қосуға болатын аймақтарды анықтай алады. Парниктік газдар шығарындыларын есепке алу сонымен қатар компанияларға құнын құру тізбегіндегі шығарындылармен байланысты тәуекелдер мен мүмкіндіктерді анықтауға, құнын құру тізбегіндегі серіктестерді парниктік газдарды басқаруға тартуға және парниктік газдар нарығына қатысуға көмектеседі.

Парниктік газдарды дәл және сенімді есепке алу және есеп беру мүдделі тараптар мен инвесторлардың компанияның тұрақты тәжірибелеріне және оның болашақ перспективаларына деген сенімін арттыра алады. Парниктік газдарды есепке алу стандарттары сонымен қатар корпорациялардың шығарындылары туралы ақпаратты және мақсатты көрсеткіштерді белгілеу бойынша бастамаларды ерікті түрде де, міндетті түрде де жария етуге негіз болады.

Әлемдегі парниктік газдар шығарындыларының корпоративтік есебін не күтіп тұр? 2025 жылы ірі листингілік еуропалық компаниялар Еуропалық тұрақты даму туралы есеп беру стандарттарына сәйкес алғашқы тұрақты даму туралы мәлімдемесін жариялау қажет болады.Шағын және орта кәсіпорындар 2026 жылы жариялауы керек.